Kostenverhaal

Waarom stopt het kostenverhaal rechtsbijstand?

In mei 2025 stuurde de staatssecretaris Rechtsbescherming een brief naar de Raad voor Rechtsbijstand. Hij schreef in de brief dat hij de wet wil gaan veranderen. Hij wil het ‘kostenverhaal rechtsbijstand’ uit de wet halen. Dit betekent dat iemand die definitief is veroordeeld in een strafzaak de kosten van de advocaat niet meer hoeft te betalen aan de Raad voor Rechtsbijstand, ook al heeft hij of zij voldoende inkomen of vermogen om zelf te betalen.

Wat betekent ‘verhaal kosten rechtsbijstand’?

In Nederland krijgt een verdachte die wordt vastgezet door de politie, een advocaat toegewezen die de verdachte bijstaat bij de strafzaak. De Raad voor Rechtsbijstand betaalt de advocaat van de verdachte. Daardoor krijgt de verdachte direct de rechtsbijstand waar hij of zij recht op heeft.
De Raad voor Rechtsbijstand voert de Wet op de rechtsbijstand uit. In die wet staat dat een definitief veroordeelde verdachte soms de kosten van de advocaat moet terugbetalen. Dit heet verhaal kosten rechtsbijstand. Alleen wanneer het inkomen en vermogen te laag is om het zelf te kunnen betalen, hoeft een veroordeelde verdachte de advocaatkosten niet te betalen.

Ik heb een brief gekregen dat ik niet meer hoef terug te betalen, waarom is dit?

De Staatssecretaris Rechtsbescherming heeft besloten dat de Raad de kosten van rechtsbijstand niet meer hoeft te verhalen bij de verdachte. De wet is nog niet veranderd. Wel heeft de Staatssecretaris Rechtsbescherming de Raad voor Rechtsbijstand gevraagd deze wet niet meer uit te voeren. En daarom hoeft u de kosten van de advocaat vanaf juni 2025 dus niet meer te betalen.

In mijn brief staat dat ik geld terugkrijg. Wanneer krijg ik dat terug?

Wanneer u het geld overmaakte via automatische incasso, is de terugbetaling donderdag 25 september 2025 gedaan. Als u zelf het geld overmaakte, gebeurt het terugbetalen handmatig. Dan volgt betaling binnen vier weken na de datum die op de brief staat.

Kan het kostenverhaal rechtsbijstand meteen eindigen?

Ja. Het veranderen van de wet kost tijd. Vaak kost het veranderen van een wet minimaal twee jaar. De staatssecretaris schrijft in zijn brief dat hij niet op de wetswijziging wil wachten. Hij vraagt de Raad voor Rechtsbijstand het kostenverhaal rechtsbijstand niet meer uit te voeren.
Op verzoek van de staatssecretaris voert de Raad voor Rechtsbijstand de wet daarom niet meer uit. De uitvoering stopt vanaf het moment dat de Raad deze brief ontving. Dat is eind mei 2025.

Is het tijdelijk dat een veroordeelde de kosten van de advocaat niet meer hoeft te betalen aan de Raad voor Rechtsbijstand?

Nee, deze verandering staat vast. Het is niet tijdelijk.

Vanaf wanneer stopt de uitvoering van het verhaal kosten rechtsbijstand?

Per juni 2025 verhaalt de Raad geen kosten meer voor de advocaatkosten bij veroordeelde verdachten.

Eind mei 2025 ontving de Raad voor Rechtsbijstand namelijk een brief van de staatssecretaris met de vraag om te stoppen met de uitvoering van het verhaal kosten rechtsbijstand. Dit betekent dat de Raad voor Rechtsbijstand vanaf die datum geen geld meer vraagt aan de veroordeelde verdachte. De Raad voor Rechtsbijstand zal ook geen geld meer innen via bijvoorbeeld een betalingsregeling of een deurwaarder.

In juni, juli en augustus 2025 heb ik nog geld aan de Raad betaald voor kostenverhaal rechtsbijstand. Hoe kan dat?

In juni, juli en augustus 2025 heeft de Raad voor Rechtsbijstand de automatische incasso van de bedragen nog door laten lopen. Daarnaast heeft de Raad in juni, juli en augustus ook andere stortingen ontvangen.
Het kost tijd om de incasso en stortingen stop te zetten. De Raad heeft in juni, juli en augustus alle gegevens gecheckt. Zo moest de Raad voor Rechtsbijstand controleren of de adresgegevens van iedereen die aan de Raad betaalde voor kostenverhaal rechtsbijstand nog wel kloppen.
De Raad voor Rechtsbijstand heeft de check inmiddels afgerond. In september heeft iedereen persoonlijk een brief gekregen. In die brief schrijft de Raad dat u niets meer hoeft te betalen. Dat wat u in juni of daarna nog heeft betaald, stort de Raad voor Rechtsbijstand terug. In september is ook de automatische incasso beëindigd.

Ik heb de afgelopen maanden en jaren geld betaald voor verhaal kosten rechtsbijstand. Krijg ik dat nu ook terug?

Nee, dat geld krijgt u niet terug. Tot juni 2025 moest de Raad voor Rechtsbijstand dit gedeelte van de wet uitvoeren. Daarin staat dat een veroordeelde de kosten van de advocaat moet betalen als het inkomen en vermogen hoog genoeg is om het zelf te kunnen betalen.
Per juni 2025 is de Raad voor Rechtsbijstand gevraagd te stoppen met de uitvoering van dit onderdeel van de wet. Die wet betekent dat de Raad voor Rechtsbijstand u vanaf juni 2025 geen betaling meer vraagt. Betalingen die u voor juni 2025 heeft gedaan, vallen wel onder de uitvoering van de wet.

Ik heb een andere betalingsverplichting bij de Raad. Vervalt die verplichting nu ook?

Nee. Die andere betalingsverplichtingen blijven staan. De stopzetting van betalingsverplichting gaat alleen over verhaal kosten rechtsbijstand.

Ik heb bezwaar gemaakt tegen terugbetaling van de kosten rechtsbijstand. Wat gebeurt er met het bezwaar?

De Raad voor Rechtsbijstand stopt alle bezwaarprocedures over verhaal kosten rechtsbijstand. Dat houdt in dat de Raad voor Rechtsbijstand zich niet langer verweert tegen uw bezwaar. U hoeft geen kosten meer te betalen voor verhaal kosten rechtsbijstand.

De Raad voor Rechtsbijstand heeft mijn betalingsverplichting ‘verhaal kosten rechtsbijstand’ overgedragen aan een deurwaarder. Wat gebeurt daarmee?

De betalingsverplichting verhaal kosten rechtsbijstand aan de deurwaarder stopt ook. Heeft de deurwaarder beslag bij u gelegd voor deze kosten, dan vervalt dat beslag. Ook van de deurwaarder ontvangt u een bericht over de beëindiging van de regeling en gevolgen daarvan op de vordering op u.